Turinu è Ribellu... di Don-Mathieu Santini
In u paesu di Monte ani tumbu un vechju cavaddu è un asinu chì pasciani tranquillamenti com’è dui cumpari addivati cun amori da u so patronu, un ghjovanu chì hà fattu a scelta di campà in paesu da u so travaddu, in u filu di i so anziani.
Hè quantunca un mendu strasurdinariu di veda atti simuli in issa Corsica ch’è no pinsaiamu fin’à pocu sempri ricca di sti valori, di chì certi si lavani sempri a bucca da a man’à a sera.
U rispettu di la ghjenti è di st’animali chì ani fattu tantu par fà campà i nosci antichi s’hè persu in i fossi di i cità ma puri in i chjovi di ciò chì ci ferma di i nosci paesa. Chì ni sapemu sempri di st’asini, cavadd’è muli chì carriaani i ligna, apriani i sulcina, tiraiani l’acqua, macinaiani granu, purtaiani ghjenti è matiriali, par muntanà o par venda roba, trà monti è piani, d’un rughjonu à l’altru. Ci fermani canzoni è carti pustali…
I boii è i vaccini sò duvintati iddi fiuri midiatichi malfaccenti di a divagazioni, di u piriculu è di l’accidenti stradali. Hè vera ch’in Corsica l’animali si sò sempri ritrovi par issi stradi in i paesa è à l’inghjiru. A dicia ghjà 2000 anni fà u curciu Senecca, chì isiliatu in Corsica, ùn ci vidì ch’è brutezza è disgrazia. Si lagnaia chì vulia vultà in Roma capiti…
Ma tandu, ùn tumbaiani micca l’animali à laziu o à l’oziu com’è oghji. Quantu vaccini sò stati tumbi sti poc’anni à bor’di strada di pistola o di fucili, lachendu a so salma mirzà co’mè s’idd’erani rubacci da abbandunà à i muschi è i varma carraghji.
Certi scarti di natura t’avarani forsa u sangu in bucca è li piaciarà di veda cascà l’animali nucenti sutt’à l’armi di a so infirmità.
Mi diciareti tumbani l’omini, poni tumbà l’animali ! Forsa ma l’omini si tumbani par intaressu o par ghjilusia, pà una parolla di troppu o par qualchì malfatta da vindicà. Ch’avarà dittu u tint’asinu ? Ch’avarà fattu u curciu cavaddu ? Avarani manghjatu tropp’arba ? L’asinu avarà runcatu troppu forti ? Avarani fighjulatu cun troppu amori quiddu infamu armatu chì l’hà tumbi ?
Nò mirè, quiddu ch’hà tumbu à Turinu è Ribellu da sutt’à u locu dittu Carognu, ùn pudia rimpruvarà nudda à st’animali, for’di a so propia dibbulezza mintali.
Quandu sarà stata l’ultima volta chì stu Malasciamè avarà fattu un preseppiu in famidda ? Quantu venti duri l’avarani assiccatu di st’amori simbulizatu da un asinu è un boiu vicini à u Bambinu par tena li caldu ? Quantu petri di rabbia l’avarani cusgiti in corpu par ch’idd’ùn risenti più stu fiatu cilestu chì adunisci l’omu è l’animali ?
Turinu è Ribellu pasciarani oramai in i prata fiuriti di u Signori. A somma ùn hè più soia, ma quidda di li piccati è spergu di i rimorsi di u so assassiniu.
Don-Mathieu Santini